Niska samoocena to stan, który mocno wpływa na jakość życia. Chociaż kryje się w emocjach i myślach, to wpływa na cały organizm i odgrywa kluczową rolę w podejmowaniu życiowych decyzji. Dlatego ważne jest dbanie o poczucie własnej wartości i zawyżenie samooceny. Więcej informacji oraz porad w tym temacie znajdziesz w poniższym artykule.
Jak przejawia się niska samoocena?
Niskie poczucie własnej wartości to negatywne postrzeganie samego siebie oraz podjętych przez siebie działań i wyników swojej pracy. Osoby z niską samooceną często odczuwają brak pewności siebie, wątpliwości co do swoich umiejętności, a nawet poczucie winy lub wstydu z powodu swoich zachowań lub cech osobistych. Często towarzyszy im wstyd oraz lęk przed podjęciem ważnych decyzji. Może to skutkować wycofywaniem się z aktywności albo – wręcz przeciwnie – nadmiernym udowadnianiem swojej użyteczności, poprzez branie na siebie wielu, często przytłaczających zadań.
Dlaczego niska samoocena utrudnia życie?
Taki stan ma charakter mocno destrukcyjny i prowadzi do wielu niekorzystnych skutków. Pośród nich można wymienić:
– unikanie wyzwań i ograniczanie własnych możliwości;
– brak umiejętności podejmowania życiowych decyzji;
– stawianie siebie na drugim planie, poczucie bycia gorszym i mniej ważnym od innych;
– ciągłe obwinianie się za błędy, branie winy na siebie;
– trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji: osoby z niską wartością są bardziej podatne na toksyczne związki lub wycofują się z życia towarzyskiego i relacji międzyludzkich;
– depresja i stany lękowe;
– podatność na krytykę;
– nadrabianie działaniami, branie na siebie dodatkowych obowiązków w celu udowodnienia swojej wartości życiowej.
Niska samoocena, poprzez niecichnący głos samokrytyki, nie pozwala rozwinąć skrzydeł ani odczuwać życiowego szczęścia i spełnienia. Warto pamiętać, że niskie poczucie własnej wartości może objawiać się na różne sposoby. Niektórzy się wycofują, bojąc się działań i zdając się na łaskę innych. Takie osoby często chcą pozostać niezauważone. Na przeciwległym biegunie znajdują się ci, którzy starają się robić więcej i pokazywać się jedynie od swojej najlepszej strony. Takie osoby często wyglądają na spełnione, wewnątrz zaś nieustannie gonią za kolejnym celem, nie czując satysfakcji z tego, co już osiągnęli. Nie potrafią docenić swojego wkładu, a jedynie poszukują potwierdzenia własnej wartości i sensu życia u innych.
Co wpływa na obniżone poczucie własnej wartości?
Przyczyny niskiej samooceny są bardzo różne. Często wiele czynników nakłada się na siebie, a to potęguje ich działanie w życiu i utrudnia wyjście z ciągłej samokrytyki. Do kilku czynników wywołujących niską samoocenę można zaliczyć:
– wysoką wrażliwość emocjonalną, charakter podatny na krytykę;
– doświadczenia z dzieciństwa: częste karanie, wygórowane oczekiwania, brak poczucia miłości i akceptacji ze strony rodziców;
– doświadczenia w relacjach: bycie ofiarą w jakiejś sytuacji, poniżanie i zastraszanie, np. ze strony rówieśników, nieprzyjazne środowisko;
– brak wsparcia, uznania oraz zrozumienia ze strony innych;
– odmienność, specyficzne cechy, specyficzny wygląd, mankamenty w urodzie;
– ciągłe porównywanie się do innych;
– brak akceptacji siebie.
Zaniżona samoocena a współczesne media społecznościowe
W dzisiejszym świecie bardzo duży wpływ na pojawienie się niskiej samooceny mają media społecznościowe. Możliwość kreowania idealnego życia na ekranie sprawia, że dla osoby z zewnątrz wygląda to na prawdziwe i jedyne doświadczenia kogoś innego. To tworzy porównywanie się, nie tyle do innych, co do wizerunku stworzonego w Internecie. Nie ma możliwości wygrania z idealną wersją stworzoną za pomocą retuszu, wybrania wycinka z życia oraz podkolorowania jej na wielu poziomach. Zwłaszcza młodzi ludzie mają problem z odróżnieniem rzeczywistości wykreowanej od prawdziwej, a to często prowadzi do braku poczucia własnej wartości.
Jak radzić sobie z wewnętrznym krytykiem?
Radzenie sobie z niską samooceną jest bardzo dużym wyzwaniem. Jednak wytrwała praca nad sobą z pewnością zaprocentuje i wniesie do życia mnóstwo radości oraz prawdziwej energii. Do odbudowy poczucia własnej wartości warto posłużyć się:
– zapisywaniem swoich pozytywnych cech na kartce: zapisz na kartce swoje atuty i mocne strony, mogą to być również mniejsze lub większe sukcesy życiowe. Pomyśl o tym, co już udało Ci się osiągnąć. Miej świadomość swoich silnych cech i staraj się ją nieustannie pielęgnować;
– dostrzeganiem osiągniętych celów: wyznaczaj sobie cele i staraj się je wykonać. Nie muszą to być duże wyzwania, wręcz przeciwnie – na początku możesz posłużyć się drobnymi, nawet codziennymi rzeczami. Na koniec dnia zapisuj, co udało Ci się zrobić i jak pozytywnie wpłynęło to na Ciebie lub otoczenie;
– ograniczeniem porównywania się do innych: to niezwykle ważny aspekt, o który koniecznie należy zadbać.
Stań ze sobą twarzą w twarz
Istotnym elementem podwyższania swojej samooceny jest zmiana myśli zapisanych w podświadomości. Aby móc realnie na nie wpłynąć, należy codziennie serwować sobie dawkę pozytywnych myśli o sobie samym. Zatem każdego dnia stań ze sobą twarzą w twarz przed lustrem i powtarzaj, że jesteś osobą wartościową, ważną i pożyteczną oraz zasługujesz na szczęście. Chociaż wydaje się czymś śmiesznym i banalnym, to wypróbuj to na sobie i sprawdź, jak zareagujesz na te słowa. Jeśli nie ruszą Cię w żaden sposób, to oznacza, że twoja samoocena jest na dobrym poziomie. Jeśli zaś wywołają Twój sprzeciw i pobudzą negatywne emocje, to znaczy, że jest nad czym pracować. Staraj się wykonywać to codziennie bez względu na swoją reakcję oraz dzień. Po jakimś czasie zauważysz, że te słowa stają się częścią Ciebie i pomagają w zmaganiu się z wewnętrznym krytykiem.
Życie z niską samooceną jest bardzo trudne. Wyjście z tego stanu również nie jest łatwe. Warto jednak pamiętać, że praca nad swoimi przekonaniami niesamowicie się opłaca i procentuje zyskiem na wielu życiowych płaszczyznach.
